گواهی عقل به دشوار بودن خودسازی پس از دورهی جوانی و سهل بودن آن در دورهی نوجوانی و جوانی، از آن روست که خودسازی متوقف بر شناخت، ایمان و عمل است. آموختن در سنین پائینتر زمینه و بستر بیشتری دارد ضمن اینکه ایمان در قلب سالم وارد میشود و قلب نوجوان و جوان سالم تر و به فطرت اوّلیه خود نزدیکتر است، عمل نیز برای تبدیل شدن به ملکهای نفسانی و عادتی صحیح، نیازمند تکرار و تمرین است و یافتن مهارت عملی در دوران بعد از جوانی به آسانی تحصیل نمیشود.
از پیامبراکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) نقل شده است:
«من تعلم فی شبابه کان بمنزلة الرسم فی الحجر و من تعلم و هو کبیر کان بمنزلة الکتاب علی وجه الماء.
کسی که در جوانی بیاموزد علم او همچون نقش بر سنگ ماندگار است و کسی که در حال پیری بیاموزد علم او همچون نوشته بر آب است.
این روایت بیان میکند که کسب معارف در جوانی آسانتر و ماندگارتر است. همچنین از پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) روایت شده است:
«اوصیکم بالشبان خیراً فانهم ارق افئدة، ان الله بعثنی بشیراً و نذیراً فحالفنی الشبان فخالفنی الشیوخ»
( شما را به نیکی دربارهی جوانان سفارش میکنم، زیرا قلب نرمتری دارند، خداوند مرا به پیامبری
برانگیخت تا مردم را نوید دهم و انذار کنم و پس از آن، جوانان با من پیمان بستند ولی پیران با من
مخالفت کردند)
امیرالمؤمنین (علیهالسلام) در نامهای خطاب به فرزند خود میفرماید: «انما قلب الحدیث کالارض
الخالیه ما القی فیها من شیء قبلته. فبادرتک بالأدب قبل ان یقسو قلبک و یشتغل لُبّک»
(دل جوان همچون زمین ناکشته است، هر چه در آن کشت کنند بپذیرد، پس تو را ادب آموختم پیش از
آنکه دلت سخت شود و خردت سرگرم چیزهائی دیگر شود.)
امام علی (علیهالسلام) در این نامه پذیرندگی و صفائی دل جوان و آمادگی عقل او را مورد توجّه قرار
داده و اقدام به تربیت را در این سنین مؤثر میداند.
نظرات شما عزیزان: